Bolberg-Gilzewouwerbeek

Projectmodel

“Bolberg” project van werkgroep Bodem& Landschap

Het project Bolberg is het eerste project van de nieuwe werkgroep “Bodem & Landschap”.  De werkgroep richt zich op de studie van de geomorfologie, geologie en bodem rondom Breda. De werkgroep stelt zich ook ten doel om de samenwerking te bevorderen tussen de werkgroepen binnen de KNNV-Breda. De meeste van de ongeveer 15 leden zijn ook actief in andere werkgroepen.

Het werkterrein van het Bolberg project is een strook natuurterrein, in 2011 door de gemeente Breda aangelegd, langs de Gilzewouwerbeek ten oosten van Bavel.

Satellietbeeld van het projectgebied ten oosten van Bavel.

Wat is het doel van dit project?

De werkgroep is nog jong en de leden ervan hebben weinig tot geen ervaring met bodem- en landschapsonderzoek. Het belangrijkste projectdoel is dan ook het opdoen van veldervaring.  Dat behelst niet alleen ervaring met bodemonderzoek maar ook in de samenwerking tussen de werkgroepen. Voor de gemeente Breda, die optreedt als informeel opdrachtgever, wordt in de bodem gezocht naar sporen van de oude loop van de Gilzewouwerbeek. Die ervaring kan van pas komen als de gemeente het huidige natuurgebied gaat uitbreiden en dan de beek liefst wil laten stromen in een bedding waar hij vroeger ook stroomde.

De start in 2020.

Begin 2020 is er een bodemkundig practicum gegeven waarin kennis werd gemaakt met bodemprofielen, het bepalen van de grootte van zandkorrels en het leemgehalte. Daaraan voorafgingen een drietal theorie-avonden en twee veldexcursies.

Het was de bedoeling dat in het voorjaar van 2020 de deelnemers ervaring zouden opdoen met bodemonderzoek. Maar, zoals bekend, stak de Corona-pandemie een forse spaak in het wiel. Zo moest er te allen tijde minimaal 1,5 m afstand van elkaar worden gehouden. Dat lukt niet als je in groepjes iets toe moet lichten en demonstreren. Dan valt er vanaf die afstand weinig meer te zien. Toch heeft een van de werkgroep leden individueel verkennend booronderzoek gedaan en zijn er opnamen gemaakt voor een instructie-video in het gebruik van de grondboor. Maar van veldwerk waaraan de hele werkgroep kon deelnemen is niets terecht gekomen.

Hoe nu verder in 2021?

Het jaar 2021 wordt een jaar waarin we in de eerste plaats gaan laveren tussen de beperkingen en de mogelijkheden die het virus biedt. In de maand maart komt de instructiefilm over boren in de bodem gereed en gaan een drietal leden vooronderzoek doen in het veld. Op dit moment (februari) staat het terrein nog voor een groot deel onder water. Vooral in de buurt van de beek kan er nog niet worden geboord. Maar naarmate het jaar vordert wordt het terrein toegankelijker.

Gilzewouwerbeek buiten haar oevers, februari 2021

Zodra er meer duidelijkheid komt in de planning van het vaccineren wordt het mogelijk daarop onze activiteiten te baseren. We starten met een praktijkbijeenkomst op het land van een bodemkundige en lid van de natuur- en landschapsvereniging Gilze en Rijen. Die vereniging doet onderzoek naar mogelijkheden om de rechtgetrokken beek weer wat te laten slingeren in de oude bedding.  We gaan aan de slag in een weiland waar de beek vroeger stroomde.  Een mooie plek waar we kennis gaan maken met een deel van de oude loop.

Vervolgens gaan we in kleine groepjes aan de slag in ons eigen Bolberg-gebied. We doen daar een poging om samen een relatie te leggen tussen bodemkenmerken en hetgeen erop groeit en leeft.

Rapportage

Zodra we bovenstaande ervaring hebben opgedaan kunnen we ons toeleggen op het maken van een kaart, mogelijk in meerdere lagen, waarin de bevindingen worden vastgelegd. Uiteraard gaat die gepaard met een toelichtende tekst.

Het hele proces wordt gefilmd. Samen met interviews van de betrokkenen moet dat leiden tot een documentaire over onze werkwijze, leerpunten, tegenslagen en successen. Een film die we in het najaar gaan delen met aanverwante organisaties en individuele belangstellenden in de hoop enthousiasme op te wekken en mogelijk nieuwe leden te verwelkomen.

Evaluatie

In het najaar van 2021, na het gereedkomen van de rapportage en een vertoning van de documentaire, wordt het project geëvalueerd. Dit moet leiden tot een planning voor 2022 en daarna.

Meer weten over dit project? Neem contact op met john.vegt@casema.nl