Verslag zoogdierenwg 2018

Muizenonderzoek

Ieder jaar inventariseert de werkgroep 1 a 2 gebiedjes in Breda op muizen. Het afgelopen jaar was het Landgoed Wolfslaar aan de beurt. Helaas geen verassende soorten gevonden, alleen algemene soorten als de rosse woelmuis, bosmuis, aardmuis en een bospitsmuis. Zoals ieder jaar maakt de werkgroep gebruik van 60 lifetraps (type Heslinga) die de gemeente Breda beschikbaar heeft gesteld. Afgelopen jaar kwamen daar 20 BioEcoSSTubeTraps bij. Deze vallen hebben een aantal grote voordelen. Ze zijn gemakkelijk schoon te maken omdat ze van plastic zijn en omdat ze van plastic zijn nemen ze niet zo snel de omgevingstemperatuur aan. Dus ‘s nachts krijgen de gevangen muizen minder snel last van onderkoeling.

        
Heslinga lifetrap (www.apodemus.nl)BioEcoSS Tubetrap (https://bioecoss.azurewebsites.net)

Faunapassages

 Onder wegen zijn in het verleden diverse buizen aangebracht of zijn er loopplanken in duikers aangebracht om dieren veilig naar de andere zijde van de weg te krijgen. De werkgroep heeft de beschikking over diverse wildcamera’s en handige steunen om te onderzoeken welke dieren gebruik maken van deze faunapassages. Ook dit jaar zijn er weer een aantal onderzocht. Dit keer de faunapassages in de Rouppe van der Voortlaan. Naast de algemene soorten als egel, vos en gewone pad liet de hermelijn zich toch ook even kort zien op de camera.

Van harte welkom: bever

Al vele jaren werken de gemeente Breda, waterschap Brabantse Delta, Staatsbosbeheer en de provincie Noord-Brabant aan het gebied met de naam Vierde Bergboezem. Op enkele percelen na is hierdoor een 320 ha nieuwe natuur gerealiseerd. Afgelopen jaar kwam er een melding binnen van het waterschap dat er sporen waren gevonden van een bever in dit gebied. De eerste waarnemingen van deze soort binnen de gemeente Breda. Uiteraard de moeite waard om eens wat cameravallen te plaatsen! Het was niet moeilijk om goede cameraposities te vinden vanwege de vele sporen. En na een week was het meteen raak. Mooie beelden van een actieve bever. En wat bleek het was niet 1 bever maar het was een koppeltje!

Mooie bewegende beelden hiervan zijn te vinden op ons Youtube kanaal: https://www.youtube.com/channel/UC9sR-RmH9K4YMvveJVcQUoA

Hopelijk kunnen we binnenkort beelden maken van de eerste jonge bevers in het gebied.

Struikrovers en Mostela’s

Het gaat volgens diverse berichten al enkele jaren slecht met diverse kleine marters. Maar is dat ook in Breda het geval? Er worden heel weinig waarneming doorgeven van zoogdieren in Breda maar van marters helemaal. Dus tijd voor actie. In 2018 is er een 3-tal mostela’s gebouwd en heeft de gemeente Breda daarnaast nog 5 struikrovers ter beschikking gesteld aan de werkgroep. Samen met de 2 reeds in 2017 gemaakte mostela’s openen we in 2019 de “jacht” op marters in te zetten.

Wouter Schuitema, coördinator werkgroep zoogdieren

Wintertellingen vleermuizen

Dik winter, de sneeuw ligt op straat en wij hebben de haard aan. Dit is het moment dat ook de vleermuizen in winterslaap zijn. Als de temperatuur onder de tien graden zakt dan zoeken de vleermuizen een goede plek op om te overwinteren. Per soort kan die plek variëren tussen spouwmuren, holle bomen of kelders. Geschikte plekken voldoen aan een aantal voorwaarden. Zo moet de plek goed vochtig zijn om te zorgen dat de vleermuizen niet uitdrogen, mag de plek niet tochten en heeft het een stabiele temperatuur tussen de vijf en tien graden. De vleermuizen kruipen tussen spleten, in holletjes of gaan ondersteboven aan het plafon hangen. Bij het hangen kunnen zij hun poten op slot zetten waardoor ze maanden achter elkaar kunnen blijven hangen. Tijdens de winterslaap brengt de vleermuis zijn lichaamstemperatuur naar beneden. Hierdoor neemt hun hartslag en reactiesnelheid op de omgeving af waardoor ze minimaal energie verbruiken. De reden dat vleermuizen in winterslaap gaan is simpelweg de afwezigheid van voedselaanbod in de wintermaanden. De winterslaapperiode is perfect om de vleermuizen te inventariseren middels de zogenoemde wintertellingen. Deze tellingen worden uitgevoerd in de bij ons bekende vleermuiskelders en bunkers. Op 19 januari gingen enkele van onze leden er op uit gewapend met zaklampen en spiegeltjes. We bezochten vier kelders: twee op Wolfslaar, één op luchtenburg en één in de Brand. De kelders zijn vaak goed afgesloten. Soms zelfs té: we hadden moeite met het open krijgen van enkele deuren. Eenmaal binnen doe je rustig aan, je wilt zo min mogelijk verstoren in de ruimtes. Het zoeken begint… Overal kunnen de kleine diertjes zitten. Hangend aan het plafond tot in een oude contactdoos, in een scheur in de muur of in een stapel stenen. Aan de uiterlijke kenmerken herken je de soort. Tijdens een telling worden de aantallen van iedere soort bijgehouden. Die gegevens worden toegevoegd aan een lange reeks van tellingen waarin trends beginnen te ontstaan. De soorten die werden aangetroffen in de kelders waren watervleermuis, franjestaart, grootoorvleermuis en baardvleermuis. Koud en voldaan sluiten we af met een goed biertje en een kop soep. Tot volgend jaar!

Merlijn Hoftijzer, werkgroep zoogdieren